| |
PE1MVX > PSK31 09.03.19 15:00l 254 Lines 12649 Bytes #999 (0) @ NLDNET
BID : 26458_PE1MVX
Read: GUEST
Subj: VRZA PSK31 Bulletin 09032019
Path: ON0AR<VE2PKT<PI8CDR<PI8HGL<PE1MVX
Sent: 190309/1110Z @:PE1MVX.PI8HGL.#ZH1.NLD.EU #:26458 [Wassenaar] $:26458_PE1M
From: PE1MVX@PE1MVX.PI8HGL.#ZH1.NLD.EU
To : PSK31@NLDNET
zczc
zczc
P S K 3 1 - b u l l e t i n
Wekelijks bulletin van PI4VRZ/A, landelijk zendstation van de VRZA,
de Vereniging van Radio Zend Amateurs.
Q T H : Radio Kootwijk - Regio 05
Locator : JO22VE
Frequenties : 3065 MHz LSB, 70.425 MHz en 145.250 MHz FM
Webstream : Info op http://www.pi4vrz.nl/
Datum : zaterdag, 9 maart 2019
Redactie : Michiel PE1SCM
Dit bulletin wordt uitgezonden met een snelheid van 31,25 baud en een
signaalfrequentie van 1500 Hz en op 80 meter in FSK/LSB.
-------- PI4VRZ/A --------------------------------- PI4VRZ/A --------
Van de redactie
Goedemorgen beste meeschrijvers, fijn dat u er allemaal weer bent.
Vandaag ben ik weer aan de beurt om een bulletin te schrijven.
Dit jaar is het 65 jaar geleden dat Edwin Howard Armstrong besloot om
uit te leven te stappen. De naam Armstrong zal wellicht niet iedereen
wat zeggen in het kader van onze hobby, maar toch was zijn werk de basis
van onze hobby en praktisch alle moderne radio's. Het artikel is door
mij al geruime tijd geleden geschreven, en in het verleden al een keer
eerder uitgezonden. Maar nu de discussie rondom de FM-band weer enige
tijd dreigt op te komen met betrekking tot DAB vond ik het wel
leuk om toch nog eens terug te krijgen hoe FM uberhaupt is ontstaan.
Edwin Howard Armstrong mogen we als de uitvinder van onder andere de
FM beschouwen, meeer hierover in het artikel van vandaag.
Ik wens u een goede ontvangst toe en veel leesplezier.
Michiel PE1SCM
-------- PI4VRZ/A --------------------------------- PI4VRZ/A --------
Edwin Howard Armstrong
Wereldschokkende uitvindingen zijn niet dik gezaaid. Heel weinig mensen
doen er meer dan een. Armstrong had zijn eerste grote idee als
derdejaarsstudent in new york. Daarna volgden er nog twee. Nog steeds
zijn alle zenders en ontvangers gebaseerd op de drie uitvindingen van
Armstrong. Zijn werk maakte hem rijk en beroemd - en stortte hem in een
onvoorspelbare juridische worsteling over patenten.
Armstrong werd geboren op 18 december 1890. Toen hij 14 jaar oud was
kreeg hij 'het jongensboek van uitvindingen'. Vooral Marconi's avonturen
met draadloze telegrafie maakten diepe indruk. Howard besloot uitvinder
te worden. Een snel groeiende wirwar van elektrische onderdelen op de
zolder van het ouderlijk huis in Yonkers (new york) was het enige
zichtbare resultaat, tot hij zich inschreef aan de columbia-universiteit.
Daar trof armstrong de beste leraar die hij zich wensen kon. Professor
Pupin was een bekend natuurkundige en uitvinder. In 1912 kreeg
Armstrong zijn eerste grote idee, dat in de herfst van dat jaar door
hem uitgewerkt werd.
Van radiotechniek was nog amper sprake, zenders waren uiterst primitief.
Pupin deed onderzoek naar het allermodernste, een elektromotor
gekoppeld aan een mechanische generator voor lange golven. Ontvangers
pikten het signaal wel op maar konden het niet versterken. Telegrafie-
stations werden daarom uitgerust met kilometers lange antennes en
geluiddichte ruimtes, waar het personeel zich concentreerde op het
fluisterende signaal. Meestal 's nachts, want overdag maakten statische
ontladingen in de atmosfeer de ontvangst vrijwel onmogelijk.
De radiobuis, voorbestemd als oplossing voor alle problemen, was als
diode in 1904 ontdekt door Flemming. Twee jaar later voegde Lee de
Forest een derde elektrode toe. Vervolgens gebeurde er niets. Zes jaar
lang zag niemand te betekenis van de 'audion' zoals De Forest
zijn triode had genoemd. Tijdens een rechtszaak over patenten in
1912 werd het ding beschreven als waardeloos.
Door systematisch onderzoek wist armstrong als eerste de werking van de
triode theoretisch te onderbouwen. Hij zag hoe de derde elektrode
van De Forest een stroom door de andere twee kon sturen. Wat zou er
gebeuren als een deel van het signaal aan de uitgang werd teruggekoppeld
naar het rooster? Het resultaat was verbijsterend. Stations die vroeger
alleen onder de beste omstandigheden heel zachtjes doorkwamen, rolden nu
op luidsprekersterkte uit de koptelefoon.
Zijn leraren adviseerden hem om patent te nemen op de 'regeneratieve
schakeling'. Helaas, dat kostte geld. En de pieptonen van de telegrafie-
stations (meer bevatte de ether nog niet) maakten weinig indruk op vader
Armstrong. Denkend dat zijn zoon te weinig aan schoolwerk deed, koppelde
hij zijn bijdrage aan Howards afstuderen.
Januari 1913. Elk moment konden andere onderzoekers op hetzelfde idee
komen. Howard probeerde geld te lenen, verkocht zijn motorfiets. Het
was niet genoeg. Op advies van een oom liet hij uiteindelijk een schets
van de schakeling dateren en ondertekenen door een notaris.
In de zomer van 1913 studeerde hij af. Patent werd meteen aangevraagd.
Te laat om een juridisch gevecht makkelijk te kunnen winnen. Vier
onderzoekers maakten aanspraak op de schakeling. Het patentbureau
bepaalde voor ieder een tijdstip waarop de uitvinding gedaan
was: Armstrong, januari 1913; Meissner, april 1913; Langmuir, augustus
1913 en De Forest 'enige tijd later'. Patent werd verleend aan
Armstrong, maar De Forest bleef volhouden dat hij de ware uitvinder
was. Na twintig jaar en tal van rechtszaken kwam de forest als winnaar
uit de bus - dankzij een handig geweven web van woordkunst en voor de
rechters duistere technische argumenten.
Vanwege zijn regeneratieve schakeling beloonde het amerikaande genootschap
van radio-ingenieurs armstrong in 1917 met de hoogste onderscheiding.
Toen het hooggerechtshof uiteindelijk in het voordeel van De Forest
besliste bood Armstrong aan de medaille terug te geven. Maar de ingenieurs
besloten unaniem dat alleen hij er recht op had, en gaven hem bovendien
een staande ovatie.
Armstrong creativiteit scheen onder de problemen niet te lijden. Tijdens
de eerste wereldoorlog was hij officier in het Amerikaanse leger, werkend
aan radiocommunicatie op de korte golf. Een lastig probleem, want hoge
frequenties bleken onhanteerbaar. Er was een nieuw soort ontvanger nodig.
Dit keer hielp een luchtaanval hem aan het idee.
Duitse vliegtuigen bombardeerden zo nu en dan Parijs. Tijdens een van deze
aanvallen stond Armstrong op een brug over de seine en overdacht de
slechte prestaties van de luchtafweer. Misschien kon een peilontvanger de
kanonniers een beter richtpunt geven. De ontsteking van de vliegtuigmotoren
was een bron van radiostraling. Maar ook hier ging het om korte golven. Hoe
zou de ontvanger zulke hoge frequenties kunnen versterken? De radiobuizen
brachten het niet verder dan 1,5 megahertz.
Armstrong dacht aan de 'heterodyne', in 1905 uitgevonden door
R.A. Fessenden: Wanneer twee frequenties op de juiste manier gemengd worden
ontstaat (onder andere) de verschilfrequentie. Fessenden gebruikte zijn
mixer om hoogfrequente signalen hoorbaar te maken.
Hij mengde bijvoorbeeld 50.000 hz met 51.000 hz zodat een pieptoon van
1000 hz tevoorschijn kwam. Zo'n toon was makkelijk te versterken. Maar de
frequenties waar Armstrong mee zat waren te hoog voor deze methode. Een
stabiele 1000 Hz verschil tussen 10 en 10,001 MHz bestond alleen in theorie,
want in de praktijk schommelden frequenties rond een gemiddelde waarde. Een
afwijking van minder van een tiende procent was al genoeg om het mengprodukt
zelfs voor telegrafie onbruikbaar te maken.
De oplossing, door Armstrong bedacht, was het plaatsen van de heterodyne
als voorzet. Het binnenkomende hoogfrequente signaal zou worden gemengd me
dat van een ingebouwde oscillator, met een ruimschoots verschil als
resultaat. Een gewone ontvanger kon die middenfrequentie van pakweg 0,1
MHz daarna versterken en hoorbaar maken op de gebruikelijke manier.
Afstemming van de superheterodyne als geheel was mogelijk door de
frequentie van de ingebouwde oscillator te veranderen. Dan bleef de
verschilfrequentie constant, zodat de ontvanger achter de mengtrap genoeg
had aan een vaste afregeling. Een prachtig concept, want zo'n vast afgestemde
ontvanger kan heel gevoelig en selectief zijn.
Twee wereldschokkende uitvindingen in zes jaar. De regeneratieve schakeling
is de stamvader van alle elektronische oscillators; de superheterodyne is
terug te vinden in vrijwel alle radio-ontvangers.
In 1920 verkocht Armstrong het patent op de 'superhet' samen met zijn
aanspraak op de regeneratieve schakeling voor 335.000 dollar aan
Westinghouse. Het jaar daarop vroeg hij patent aan op weer een nieuwe
vinding - superregeneratie.
Bij de gewone regeneratieve ontvangers werd de terugkoppeling met de hand
ingesteld. Op de rand van oscilleren gaven ze het beste resultaat. Maar al
te vaak gingen ze over de rand. De ontvanger veranderde in een zender en
naburige ontvangers werden getrakteerd op de 'Mexicaanse hond', een langzaam
in frequentie verlopende, huilende toon, het mengprodukt van de zender
waarop was afgestemd en de straling van de te ver teruggekoppelde
ontvanger. In de 'superreg' werd de buis razendsnel heen en weer geschakeld
tussen weinig en veel terugkoppeling. Zo bereikte Armstrong maximale
gevoeligheid terwijl de oscillatie nooit de kans kreeg om op gang te komen.
Het patent werd dit keer gekocht door RCA. Armstrong kreeg 200.000 dollar
contant en 60.000 aandelen. In een klap was hij miljonair, dank zij de
minste van zijn uitvindingen. De superreg was namelijk niet voldoend
selectief om zenders in de al tamelijk volle omroepband netjes gescheiden
te ontvangen.
Een jaar eerder had Armstrong een belangrijke rechtszaak gewonnen, waardoor
een compromis met De Forest nog mogelijk zou zijn. Zijn tegenstander was
vanaf dat moment bereid om licentierechten te betalen. Toch laaide de
strijd weer op. En ook zijn laatste uitvinding, frequentiemodulatie, bracht
hem geen geluk.
Direct na de oorlog was Armstrong teruggekeerd naar de universiteit. Tussen
rechtszaken en andere uitvindingen door had hij daar gewerkt aan het grote
probleem van de vroege radio: 'static'. Het uitbannen van static was een
oude wensdroom van Pupin. Zoals hij het uitdrukte: 'god gaf de mensen radio
en de duivel bedacht static'.
Samen probeerden ze het ene idee na het andere. Ze kwamen nergens. 'Van
welke kant je het ook bekijkt' zei Armstrong in 1922, 'het blijft een stenen
muur'. Maar in 1933 wist hij die muur af te breken.
FM was op zich geen nieuws. Net als AM was het een methode om draaggolven
van een hoorbaar signaal te voorzien. De meeste pioniers beschouwden de twee
op zijn best als gelijkwaardig. Armstrong ontdekte echter dat haast alle
storing zich voordoet als een AM-golf. Als de zender geen gebruik maakte
van amplitude-variaties konden dat soort variaties in de ontvanger
onderdrukt worden.
Armstrong ontwikkelde en patenteerde zowel zender als ontvanger voor
breedband-FM. Maar FM was niet een antwoord waar de Amerikaanse radio-
industrie op zat te wachten; de investering in AM-stations en productie-
lijnen moest zijn geld nog opbrengen. Geschikte frequenties leken opeens
schaars. Als verdediging probeerden 'experts' de voordelen van FM voor het
publiek te verdoezelen. Maar Armstrong was koppig. In juli 1939 begon hij
met eigen uitzendingen in FM. Het systeem bewees zich met gemak.
Op dat moment brak de tweede wereldoorlog uit. De ontwikkeling van
commerciele FM werd vertraagd. In 1945 besloot de overheid dat de FM-omroep
moest verhuizen naar veel hogere frequenties. Meer dan 50 zenders en een
half miljoen ontvangers werden opeens onbruikbaar.
Bovendien weigerde RCA nu Armstrongs patenten te erkennen. In 1948 werd
RCA door Armstrong voor de rechter gedaagd. Vijf jaar later liepen er nog
eens 20 rechtszaken tegen andere patentbrekers en was het gevecht tegen RCA
nog onbeslist. Zijn vrouw zag een compromis als enige oplossing. Er vielen
harde woorden.
Plotseling werd het Armstrong allemaal te veel. Op een koude avond in 1954
stapte hij netjes gekleed uit het raam van zijn appartement op de 13e
verdieping. Zijn weduwe kwam tot een vergelijk, maar alleen met RCA. De
opbrengst gebruikte ze voor een gevecht tegen de andere patentbrekers.
13 jaar later was het allemaal voorbij. 10 miljoen dollar aan achter-
stallige winstaandelen werden uitbetaald. Armstrong had gewonnen - vanuit
het graf.
-------- PI4VRZ/A --------------------------------- PI4VRZ/A --------
Colofon
-------
Je hebt gekeken naar het PSK31 bulletin van PI4VRZ/A.
Heb je berichten die in dit bulletin kunnen worden verwerkt,
neem dan contact op met PI4VRZ/A:
1) E-mail : pi4vrz(a)vrza.nl
2) Telefoon : 055-7114375
Je kunt je op ons bulletin abonneren. Meld je dan aan op onze
site http://www.vrza.nl/ en klik op 'Bulletins PI4VRZ/A'.
-------- PI4VRZ/A - we schakelen nu over op phone - PI4VRZ/A --------
nnnn
nnnn
Read previous mail | Read next mail
| |
